Камітэт па працы, занятасці
і сацыяльнай абароне Віцебскага

абласнога выканаўчага камітэта

• Главная
• Тлумачэнне па прымяненні Дэкрэта № 5

Тлумачэнне па прымяненні Дэкрэта № 5

Тлумачэнне па прымяненні Дэкрэта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 15 снежня 2014 г. № 5 ˮАб узмацненні патрабаванняў да кіруючых кадраў і работнікаў арганізацый“ (далей – Дэкрэт) у частцы прыёму на працу

Дэкрэтам устаноўлены дадатковыя патрабаванні пры прыёме на працу ў дзяржаўныя органы, дзяржаўныя арганізацыі і арганізацыі, больш за 50 працэнтаў акцый (долей у статутным фондзе) якіх знаходзіцца ў дзяржаўнай уласнасці (дзяржаўныя арганізацыі);

устаноўлена адказнасць за парушэнне парадку прыёму на працу;

дапоўнены пералік дыскрэдытуючых абставін звальнення.

Аб характарыстыцы

Пад характарыстыкай разумеецца афіцыйны дакумент, які адлюстроўвае прафесійныя, дзелавыя і маральныя якасці работніка, звесткі аб прыцягненні да дысцыплінарнай і іншай адказнасці, адносіны да дзяржаўных і грамадскіх інстытутаў, іншая інфармацыя, падрыхтаваная па форме, устаноўленай Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь.

Форма характарыстыкі ўстаноўлена пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 14 кастрычніка 2021 г. № 585 ˮАб форме характарыстыкі" (далей – пастанова № 585). У ёй указваюцца, у тым ліку наступныя звесткі ў дачыненні да характарызуемага работніка:

прафесійныя і дзелавыя якасці (кампетэнтнасць, працаздольнасць, стараннасць, дысцыплінаванасць, ініцыятыўнасць, ступень самастойнасці пры прыняцці рашэнняў, імкненне павышаць свой прафесійны ўзровень, іншае);

маральныя якасці (адказнасць, прыстойнасць, тактоўнасць, добразычлівасць, спагадлівасць, іншае);

удзел працаўніка ў сацыяльна-грамадскім жыцці калектыва, яго ўзаемадзеянне з наймальнікам, прафсаюзнай арганізацыяй па рашэнні актуальных пытанняў дзейнасці арганізацыі;

звесткі:

аб дысцыплінарных спагнаннях, ужытых да работніка на працягу апошняга года да даты выдачы характарыстыкі (да даты звальнення);

аб прыцягненні работніка да матэрыяльнай адказнасці;

аб прыцягненні работніка да іншай адказнасці (пры наяўнасці такіх звестак у наймальніка);

іншыя звесткі, якія характарызуюць работніка.

Пры накіраванні характарыстыкі па запыце дзяржаўнага органа, іншай дзяржаўнай арганізацыі, а таксама арганізацыі, больш за 50 працэнтаў акцый (долей у статутным фондзе) якой знаходзіцца ў дзяржаўнай уласнасці, дадаткова таксама адлюстроўваюцца звесткі аб адносінах да дзяржаўных і грамадскіх інстытутаў, канстытуцыйнага ладу, аб здзяйсненых дзеяннях супраць парадку кіравання і грамадскай бяспекі.

Варта адзначыць, што Дэкрэтам прадугледжана выкарыстанне характарыстыкі як пры прыёме на працу (пункт 11 Дэкрэта), так і пры ўзгадненні з мясцовымі выканаўчымі і распарадчымі органамі прызначэння асоб, звольненых па дыскрэдытуючых абставінах, на кіруючыя пасады на працягу пяці гадоў пасля такога звальнення (пункт 9 Дэкрэта). Адпаведна, і ў першым, і ў другім выпадку характарыстыка павінна адпавядаць патрабаванням, прадугледжаным Дэкрэтам і пастановай № 585.

Акрамя таго, пры выдачы характарыстыкі для мэт узгаднення назначэння на кіруючыя пасады (пункт 9 Дэкрэта) таксама неабходна ўлічваць патрабаванні пункта 5 Палажэння аб парадку ўзгаднення назначэння асоб, звольненых па дыскрэдытуючых абставінах, на кіруючыя пасады, зацверджанага пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 2 лютага 2015 г. № 68.

Характарыстыка падпісваецца кіраўніком арганізацыі з указаннем даты і завяраецца пячаткай наймальніка (пры яе наяўнасці) і выдаецца на працягу сямі каляндарных дзён з дня атрымання адпаведнага запыту.

Патрабаванне аб выдачы характарыстыкі па ўсталяванай форме і ва ўстаноўленыя тэрміны ў выпадку паступлення такога запыту распаўсюджваецца на ўсіх наймальнікаў незалежна ад формы ўласнасці.

Аб асаблівасцях прымянення часткі другой пункта 11 Дэкрэта

Пры прыёме на працу работніка ў дзяржаўныя арганізацыі Дэкрэтам устаноўлены абавязак наймальніка, калі іншае не ўстаноўлена заканадаўчымі актамі, запытваць:

характарыстыку з папярэдняга месца яго працы;

характарыстыку з дзяржаўнай арганізацыі, якая з'яўлялася месцам яго працы на працягу папярэдніх пяці гадоў. У выпадку, калі такім месцам працы з'яўлялася некалькі дзяржаўных арганізацый, характарыстыка запытваецца па апошнім з іх.

Прыклады сітуацый з выдачай характарыстыкі:

калі на працягу папярэдніх пяці гадоў усе месцы працы з'яўляліся недзяржаўнымі арганізацыямі, у тым ліку арганізацыямі з доляй уласнасці дзяржавы да 50 працэнтаў, то наймальнік павінен запытаць адну характарыстыку з апошняга месца працы;

калі на працягу гэтага пяцігадовага перыяду была праца як у недзяржаўнай, так і ў дзяржаўнай арганізацыях, то колькасць запытаў залежыць ад таго, якая арганізацыя была апошнім месцам працы: калі дзяржаўная, то будзе запытана адна характарыстыка, якая адначасова будзе з'яўляцца характарыстыкай з папярэдняга месца працы. Калі ж апошнім месцам працы была недзяржаўная арганізацыя, то наймальніку неабходна зрабіць два запыты: па апошнім месцы працы (у недзяржаўную арганізацыю) і ў дзяржаўную арганізацыю;

калі ўсе месцы працы з'яўляліся дзяржаўнымі арганізацыямі, то наймальнік павінен запытаць адну характарыстыку з апошняга месца працы.

Варта адзначыць, што характарыстыкі неабходна запытваць на кожнага кандыдата на працаўладкаванне незалежна ад таго, на якую пасаду служачага ці па якой прафесіі рабочага ён прымаецца на працу ў дзяржаўную арганізацыю.

Аб праве недзяржаўных арганізацый запытваць характарыстыку з папярэдняга месца працы

Абавязак запытваць характарыстыку пры прыёме на працу для арганізацый прыватнай формы ўласнасці Дэкрэтам не прадугледжана.

Як і раней, за такімі наймальнікамі засталося права пры прыёме на працу работніка запытваць характарыстыку з папярэдніх месцаў яго працы (частка першая пункта 11 Дэкрэта, частка трэцяя артыкула 26 Працоўнага кодэкса, далей - ПК).

Рэкамендацыі па запаўненні характарыстыкі, якая запытваецца, у адпаведнасці з Дэкрэтам па форме, зацверджанай пастановай № 585

Форма характарыстыкі

___________________________________________

(Назва і месцазнаходжанне арганізацыі)¹

____________________________________________

Дата² ________________________________________

ХАРАКТАРЫСТЫКА

1. Прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое ёсць) работніка³ _____________

___________________________________________________________________________.

2. Чысло, месяц і год нараджэння⁴ ________________________________________________.

3. Адукацыя⁵ ______________________________________________________________.

4. Пасада служачага (прафесія рабочага)⁶, перыяд працы на ўказанай пасадзе служачага (па ўказанай прафесіі рабочага)⁷ ___________________________________

____________________________________________________________________________.

5. Стаж працы ў арганізацыі⁸ _________________________________________________.

6. Прафесійныя і дзелавыя якасці⁹ _______________________________________

(кампетэнтнасць, працаздольнасць, стараннасць,

___________________________________________________________________________

дысцыплінаванасць, ініцыятыўнасць, ступень самастойнасці пры прыняцці рашэнняў, імкненне павышаць

__________________________________________________________________________.

свой прафесійны ўзровень, іншае)

7. Маральныя якасці¹⁰ _______________________________________________________.

(адказнасць, прыстойнасць, тактоўнасць, добразычлівасць, спагадлівасць, іншае).

8. Удзел работніка ў сацыяльна-грамадскім жыцці калектыву, яго ўзаемадзеянне з наймальнікам, прафсаюзнай арганізацыяй па рашэнні

актуальных пытанняў дзейнасці арганізацыі^11,12 <*> _____________________________.

9. Звесткі:

аб дысцыплінарных спагнаннях, ужытых да работніка на працягу апошняга года да даты выдачы характарыстыкі (да даты звальнення)¹³;

аб прыцягненні работніка да матэрыяльнай адказнасці¹⁴;

аб прыцягненні работніка да іншай адказнасці (пры наяўнасці такіх звестак у наймальніка)¹⁵ ____________________________________________________

__________________________________________________________________________.

10. Іншыя звесткі¹⁶ __________________________________________________________.

__________________________ _______________ ________________________________

(кіраўнік арганізацыі) (подпіс) (ініцыялы (ініцыял уласнага імя), прозвішча)

М.П.

<**>__________________________

<*> Пры накіраванні характарыстыкі па запыце дзяржаўнага органа, іншай дзяржаўнай арганізацыі, а таксама арганізацыі, больш за 50 працэнтаў акцый (долей у статутным фондзе) якой знаходзіцца ў дзяржаўнай уласнасці, у абавязковым парадку таксама адлюстроўваюцца звесткі:

аб стаўленні да дзяржаўных і грамадскіх інстытутаў, канстытуцыйнага ладу;

аб здзяйсняўшыхся дзеяннях супраць парадку кіравання і грамадскай бяспекі, наяўнасці антыдзяржаўных праяў работніка на працоўным месцы.

<**> Пры наяўнасці пячаткi.

ТЛУМАЧЭННI

па запаўненні граф і раздзелаў характарыстыкі

^{1, 2}Графы запаўняюцца ў абавязковым парадку.

У графе ”Назва і месцазнаходжанне арганізацыі“ звесткі ўказваюцца ў адпаведнасці з дадзенымі Адзінага дзяржаўнага рэестра юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў.

³Прозвішча, імя, імя па бацьку (калі такое маецца) працаўніка паказваюцца цалкам без скарачэнняў.

⁴ Пры ўказанні чысла, месяца і года нараджэння работніка год нараджэння паказваецца цалкам (напрыклад "15.05.1955")

⁵ Указваецца ўзровень адукацыі, дапускаецца канкрэтызацыя спецыяльнасці, кваліфікацыі з дакумента аб адукацыі.

⁶ Указваецца толькі апошняя пасада, на якой працаваў работнік.

⁷ Указваецца перыяд, на працягу якога работнік працаваў у дадзенага наймальніка на ўказанай пасадзе служачага (па ўказанай прафесіі рабочага).

⁸Падсумоўваюцца ўсе перыяды, на працягу якіх працаўнік працаваў у дадзенай арганізацыі незалежна ад займаемай пасады служачага (прафесіі працоўнага).

^9,10Указваюцца аб'ектыўныя звесткі аб работніку.

¹¹Указваюцца аб'ектыўныя звесткі аб работніку ў абавязковым парадку па кожным раздзеле:

1) удзел работніка ў сацыяльна-грамадскім жыцці калектыву;

2) узаемадзеянне работніка з наймальнікам;

3) узаемадзеянне работніка з прафсаюзнай арганізацыяй па рашэнні актуальных пытанняў дзейнасці арганізацыі. Не дастаткова пазначыць толькі тое, што работнік з'яўляўся членам прафсаюза, неабходна ўказваць як узаемадзейнічаў, напрыклад "прымаў актыўны ўдзел у "такіх-та" мерапрыемствах".

¹²Адлюстроўваюцца звесткі ў дачыненні да ўсяго пералічваемага праз коску асобна, не выкідваючы з тэксту словы.

¹³ Указваюцца звесткі аб дысцыплінарных спагнаннях (артыкул 198 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь), прымененых да работніка за апошні год, які папярэднічае звальненню. Звяртаем увагу, што калі работнік звольнены за прагул (напрыклад), то звальненне за дысцыплінарны правіну – гэта таксама мера дысцыплінарнага спагнання, якая ўказваецца ў абавязковым парадку.

¹⁴ Указваюцца звесткі аб прыцягненні работніка да матэрыяльнай адказнасці (у парадку, устаноўленым артыкулам 400 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь) за ўвесь перыяд працы.

¹⁵ Указваюцца аб'ектыўныя звесткі пры наяўнасці іх у наймальніка.

¹⁶ Указваецца любая дадатковая інфармацыя аб работніку, якую наймальнік хацеў бы адлюстраваць у характарыстыцы. Пры гэтым у характарыстыцы не павінна застацца пустых радкоў. Таму, калі такой дадатковай інфармацыі няма, можна ўказаць, у прыватнасці, што такіх звестак у наймальніка няма.

Аб атрыманні звестак з адзінага дзяржаўнага банка дадзеных аб правапарушэннях (АДБДП)

У адносінах кандыдатаў на кіруючыя пасады ў дзяржаўных арганізацыях акрамя характарыстыкі наймальнік абавязаны запытаць у органах унутраных спраў звесткі з адзінага дзяржаўнага банка аб правапарушэннях. Такія звесткі даюцца бясплатна.

Даведачна. Згодна з нормамі Дэкрэта пад кіруючай пасадай разумеецца павіннанасць кіраўніка або намесніка кіраўніка арганізацыі, іншага работніка, які ажыццяўляе арганізацыйна-распарадчыя (кіруючыя, арганізуючыя, накіроўваючыя, каардынуючыя і кантралюючыя) функцыі ў дачыненні да арганізацыі, яе структурных падраздзяленняў, работнікаў і напрамкаў дзейнасці.

У адпаведнасці з часткай першай артыкула 12 Закона Рэспублікі Беларусь ад 9 студзеня 2006 г. № 94-3 "Аб адзінай дзяржаўнай сістэме рэгістрацыі і ўліку правапарушэнняў“ (далей – Закон) прадастаўленне звестак аб правапарушэннях (за выключэннем абязлічаных персанальных дадзеных) дзяржаўным органам і іншым арганізацыям ажыццяўляецца органамі ўнутраных спраў са згоды фізічных асоб (іх законных прадстаўнікоў), у тым ліку індывідуальных прадпрымальнікаў, або юрыдычных асоб, пра якія запытваюцца звесткі, акрамя выпадкаў, прадугледжаных Законам і іншымі заканадаўчымі актамі.

Прадастаўленне органамі ўнутраных спраў звестак аб правапарушэннях наймальнікам пры прыёме на працу работніка ў дзяржаўныя арганізацыі без згоды фізічных асоб не прадугледжана.

Такім чынам, наймальнік павінен атрымаць згоду фізічнай асобы (кандыдата на кіруючую пасаду) на прадастаўленне звестак з АДБДП.

У адпаведнасці з часткай пятай артыкула 12 Закона прадастаўленне звестак аб правапарушэннях ажыццяўляецца на падставе пісьмовага запыту альбо запыту ў выглядзе электроннага дакумента дзяржаўнай арганізацыі з дадаткам згоды фізічнай асобы, аб якой запытваюцца звесткі, на прадастаўленне гэтых звестак альбо электроннага дакумента, які пацвярджае наяўнасць такой згоды, акрамя выпадкаў, прадугледжаных Законам і іншымі заканадаўчымі актамі, калі прадастаўленне звестак аб правапарушэннях ажыццяўляецца без іх згоды.

Згода можа быць атрымана ў пісьмовай форме, у выглядзе электроннага дакумента або ў іншай электроннай форме з улікам патрабаванняў заканадаўства аб персанальных дадзеных.

Згодна з пунктамі 123 і 126 Палажэння аб парадку функцыянавання адзінай дзяржаўнай сістэмы рэгістрацыі і ўліку правапарушэнняў, зацверджанага пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 20 ліпеня 2006 г. № 909, запыты аб наяўнасці (адсутнасці) звестак аб правапарушэннях, якія захоўваюцца ў АДБДП, у дачыненні да правяраемай фізічнай асобы афармляюцца па форме згодна з дадаткам 18 да Палажэння, а згода фізічнай асобы на прадастаўленне гэтых звестак - па форме згодна з дадаткам 20 да Палажэння.

Рэкамендацыі па запаўненні запыту аб атрыманні звестак з АДБДП у адпаведнасці з Дэкрэтам

Запыт у дачыненні да правяраемай фізічнай асобы запаўняецца ў пісьмовай форме або ў выглядзе электроннага дакумента, падпісанага электронным лічбавым подпісам.

Запыт запаўняецца ўручную друкаванымі літарамі або з дапамогай тэхнічных сродкаў.

У пунктах 1-3 і 5 звесткі ўказваюцца ў назоўным склоне, выпраўленні не дапускаюцца.

Пункт 5 запаўняецца ў выпадку, калі правяраемая фізічная асоба калі-небудзь змяняла персанальныя дадзеныя (запаўняюцца ранейшыя прозвішчы, уласныя імёны, імя па бацьку (калі такія меліся), даты нараджэння). Пры запаўненні запыту ў абавязковым парадку ўдакладняць звесткі аб змяненні персанальных даных і ўносіць гэту інфармацыю ў пункт 5.

Рэквізіты запыту падлягаюць абавязковаму запаўненню.

У пункце 9 неабходна ўказаць "Абзац 4 частка 2 пункт 11 Дэкрэта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 15 снежня 2014 г. № 5 "Аб узмацненні патрабаванняў да кіруючых кадраў і работнікаў арганізацыі".

У пункце 10 неабходна ўказаць "усе звесткі з адзінага дзяржаўнага банка дадзеных правапарушэнняў".

Арганізацыі, больш за 50 працэнтаў акцый (долей у статутным фондзе) якіх знаходзіцца ў дзяржаўнай уласнасці, у пункце 11 паказваюць долю дзяржавы ў статутным фондзе.

Запыт падпісваецца кіраўніком дзяржаўнай арганізацыі і змацоўваецца пячаткай.

Узор

ЗАПЫТ

аб наяўнасці (адсутнасці) звестак аб правапарушэннях, якія захоўваюцца ў адзіным дзяржаўным банку даных аб правапарушэннях, у дачыненні да правяраемай фізічнай асобы, у тым ліку індывідуальнага прадпрымальніка, які накіроўваецца дзяржаўным органам (іншай арганізацыяй)

Інфармацыйны цэнтр УУС Віцебскага аблвыканкама

(назва інфармацыйнага падраздзялення органа ўнутраных спраў)

1. Прозвішча "ХХХХХХХХ"

2. Уласнае імя "ХХХХХХХ"

3. Імя па бацьку (калі такое маецца) "ХХХХХХХХ"

4. Дата нараджэння

5. Ранейшыя прозвішчы, уласныя імёны, імёны па бацьку (калі такія меліся), даты нараджэння і іншае.

6. Месца нараджэння: краіна ________________________, вобласць _______________, раён _______________, населены пункт ______________

7. Ідэнтыфікацыйны нумар (пры наяўнасці) _______________________

8. Рэгістрацыяны нумар у Адзіным дзяржаўным рэгістры юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў (для індывідуальнага прадпрымальніка) __________

9. Падстава запыту:

абзац 4 часткі другой пункта 11 Дэкрэта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 15 снежня 2014 г. № 5 "Аб узмацненні патрабаванняў да кіруючых кадраў і работнікаў арганізацый"

10. Аб'ём запытаных: усе звесткі з адзінага дзяржаўнага банка даных аб правапарушэннях

11. Звесткі, якія пацвярджаюць фінансаванне з рэспубліканскага і (або) мясцовага бюджэтаў:

_____________________________________________________________.

12. Дадатак нал. вэкз.

13. Назва дзяржаўнага органа, іншай арганізацыі:

_____________________________________________________________.

__________________________________________________

(пасада)(подпіс)(ініцыялы і прозвішча)

М.П.

”____“_______________ 20___ г. вых. №

14.

Ісп.____________ Тэл.

Аб адказнасці за парушэнне парадку прыёму на працу

У пункце 12 Дэкрэта ўстаноўлена, што:

парушэнне прадугледжанага Дэкрэтам парадку прыёму на працу, прызначэнні на пасаду, выдача характарыстык, якія змяшчаюць загадзя недакладную інфармацыю, а таксама парушэнне тэрмінаў іх выдачы прызнаецца грубым парушэннем працоўных абавязкаў;

віноўныя дзеянні службовых асоб па вышэйзгаданым грубым парушэнні працоўных абавязкаў, якія пацягнулі прычыненне ўрону дзяржаўнай уласнасці або істотнай шкоды дзяржаўным або грамадскім інтарэсам, пры наяўнасці падстаў цягнуць за сабой адказнасць у адпаведнасці з Крымінальным кодэксам Рэспублікі Беларусь (далей - Крымінальны кодэкс).

У сувязі з гэтым факт парушэння парадку прыёму на працу, прызначэння на пасаду, выдача характарыстык, якія змяшчаюць заведама недакладную інфармацыю, а таксама парушэнне тэрмінаў іх выдачы, прадугледжаных Дэкрэтам, з'яўляецца падставай для звальнення:

у дачыненні да кіраўніка арганізацыі (яе адасобленага падраздзялення), яго намесніка, галоўнага бухгалтара і яго намесніка – па пункце 1 часткі першай артыкула 47 ПК. Звальненне па дадзенай падставе ажыццяўляецца з захаваннем парадку скасавання працоўнага дагавора, прадугледжанага артыкуламі 199-201, пунктам 4 часткі першай артыкула 198 ПК, а таксама пунктам 7 Дэкрэта;

у дачыненні да іншых работнікаў, адказных за захаванне парадку прыёму на працу і выдачу характарыстык, – па пункце 7 артыкула 42 ПК за аднаразовае грубае парушэнне работнікам працоўных абавязкаў, які прызнаецца такім у адпаведнасці з заканадаўчымі актамі. Звальненне па дадзенай падставе ажыццяўляецца з захаваннем парадку і ўмоў скасавання працоўнага дагавора па ініцыятыве наймальніка, прадугледжанага артыкуламі 43, 46, 199-201, пунктам 4 часткі першай артыкула 198 ПК, а таксама пунктам 7 Дэкрэта.

Паняцце службовых асоб (частка другая пункта 12 Дэкрэта) разглядаецца прымяняльна да тэрмінаў, якія ўжываюцца ў Крымінальным кодэксе.

Даведачна: У адпаведнасці з часткай чацвёртай артыкула 4 Крымінальнага кодэкса пад службовымі асобамі разумеюцца:

1) прадстаўнікі ўлады, гэта значыць дэпутаты Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, члены Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, дэпутаты мясцовых Саветаў дэпутатаў, а таксама дзяржаўныя служачыя, якія маюць права ў межах сваёй кампетэнцыі аддаваць распараджэнні або загады і прымаць рашэнні адносна асоб, не падпарадкаваных ім;