Садзейнічанне занятасці грамадзян, абавязаных кампенсаваць расходы на ўтрыманне дзяцей, якія знаходзяцца на дзяржаўным забеспячэнні

Законам устаноўлены канкрэтныя нормы, якія датычацца абавязкаў наймальнікаў па працаўладкаванні бацькоў, абавязаных кампенсаваць расходы на ўтрыманне дзяцей, якія знаходзяцца на дзяржаўным забеспячэнні (далей - абавязаныя асобы).

Парадак працаўладкавання абавязанай асобы

Непрацуючыя абавязаныя асобы, а таксама працуючыя, але не ў поўным аб'ёме на працягу шасці месяцаў пакрываючыя ў добраахвотным парадку па іх заяве выдаткі, затрачаныя дзяржавай на ўтрыманне дзяцей, якія знаходзяцца на дзяржаўным забеспячэнні (далей - выдаткі па ўтрыманні дзяцей), падлягаюць працаўладкаванню ў мэтах забеспячэння выканання імі абавязкі па ўтрыманні сваіх дзяцей.

Пытанні працаўладкавання абавязаных асоб вырашаюцца судом у судовай пастанове аб працаўладкаванні.

Прыём на працу абавязанай асобы, у дачыненні да якой вынесена судовая пастанова аб працаўладкаванні, ажыццяўляецца арганізацыяй у дзень яўкі абавязанай асобы на падставе накіравання на працу, выдадзенага органам па працы, занятасці і сацыяльнай абароне.

Не пазней за дзень, які ідзе за днём выдачы абавязанай асобе накіравання на працу, орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне ўдакладняе ў наймальніка вынікі прыёму на працу абавязанай асобы.

Пры неабходнасці праходжання ў адпаведнасці з заканадаўствам аб ахове працы папярэдняга абавязковага медыцынскага агляду работнікаў, занятых на работах са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы або на работах, для выканання якіх у адпаведнасці з заканадаўствам ёсць неабходнасць у прафесійным адборы (далей - медыцынскі агляд), абавязаная асоба ў дзень прыёму на працу накіроўваецца наймальнікам у арганізацыю аховы здароўя на медыцынскі агляд.

Абавязанай асобе неабходна з'явіцца ў арганізацыю аховы здароўя не пазней працоўнага дня, наступнага за днём выдачы наймальнікам накіравання на медыцынскі агляд.

Пры ўстанаўленні наймальнікам факту няяўкі абавязанай асобы ў арганізацыю аховы здароўя для праходжання медыцынскага агляду наймальнік звяртаецца ў орган унутраных спраў для забеспячэння яўкі абавязанай асобы (у выпадку выяўлення гэтай асобы).

На перыяд праходжання медыцынскага агляду абавязанай асобе захоўваюцца гарантыі, прадугледжаныя заканадаўствам аб працы.

У выпадку непрыдатнасці абавязанай асобы па стане здароўя да выканання асобных відаў работ наймальнікам вырашаецца пытанне аб пераводзе яе на працу, не проціпаказаную па стане здароўя.

Пры адсутнасці адпаведнай работы наймальнік на працягу двух рабочых дзён пасля атрымання інфармацыі аб наяўнасці ў абавязанай асобы захворванняў (станаў), пры якіх проціпаказана праца ў шкодных і (або) небяспечных умовах працы, а таксама захворванняў (станаў), якія з'яўляюцца медыцынскімі супрацьпаказаннямі да выканання работ, у пісьмовай форме інфармуе орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне аб скасаванні з абавязанай асобай працоўнага дагавора і неабходнасці падбору для яе іншага месца працы.

Абавязаная асоба, з якой наймальнікам скасаваны працоўны дагавор і якая падлягае працаўладкаванню, абавязана з'явіцца на працягу аднаго працоўнага дня, наступнага за днём звальнення, у органы па працы, занятасці і сацыяльнай абароне для працаўладкавання. Працаўладкаванне абавязанай асобы вырабляецца на падставе судовай пастановы аб працаўладкаванні.

Абавязаным асобам, працаўладкоўваемым па судовай пастанове аб працаўладкаванні, праца можа прадастаўляцца без уліку іх адукацыі, ранейшай пасады служачага (прафесіі рабочага). Пры прыёме на працу абавязанай асобы характарыстыка з папярэдніх месцаў працы не запытваецца.

Пры працаўладкаванні абавязанай асобы, якая з'яўляецца замежным грамадзянінам або асобай без грамадзянства, якая часова знаходзіцца або часова пражывае ў Рэспубліцы Беларусь, атрыманне спецыяльнага дазволу на права заняцця працоўнай дзейнасцю ў Рэспубліцы Беларусь не патрабуецца.

Кантроль за штодзённай яўкай абавязаных асоб на працу ажыццяўляюць наймальнікі сумесна з органамі ўнутраных спраў.

Заработная плата абавязанай асобы

Заработная плата абавязанай асобы павінна забяспечыць поўнае выкананне штомесячных абавязацельстваў па кампенсацыі расходаў па ўтрыманні дзяцей і за ёй захоўвалася не менш за 30 працэнтаў заработнай платы.

Памер штомесячных выплат на адно дзіця, якія падлягаюць кампенсацыі, устанаўліваецца нормамі пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 6 ліпеня 2006 г. № 840 "Аб дзяржаўным забеспячэнні дзяцей-сірот, дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, асоб з ліку дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, а таксама ўтрыманні дзяцей у сацыяльна-педагагічных цэнтрах, спецыяльных выхаваўчых установах, прыёмнiках-размеркавальніках для непаўналетніх".

Аплата працы абавязаных асоб, як і ўсіх працуючых, рэгулюецца дзеючым працоўным заканадаўствам, лакальнымі нарматыўна-прававымі актамі, прынятымі ў працоўным калектыве (калектыўны працоўны дагавор, палажэнне аб аплаце і прэміраванні і іншыя).

Сацыяльныя гарантыі

Абавязаныя асобы маюць права на сацыяльныя водпускі па цяжарнасці і родах і па доглядзе дзіцяці да дасягнення ім узросту трох гадоў, а таксама на асноўны працоўны водпуск працягласцю, устаноўленай артыкулам 155 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь, за выключэннем выпадку, прадугледжанага часткай другой гэтага пункта. Іншыя працоўныя і сацыяльныя адпачынкі, прадугледжаныя заканадаўствам аб працы, абавязаным асобам, працаўладкаваных па судовай пастанове аб працаўладкаванні, не прадастаўляюцца.

Абавязаным асобам, працаўладкаваным па судовай пастанове аб працаўладкаванні, працоўны водпуск, у тым ліку за першы працоўны год, устанаўліваецца працягласцю сем каляндарных дзён у выпадку, калі на дату яго прадастаўлення ў абавязанай асобы маецца не знятае (не пагашанае) ва ўстаноўленым парадку дысцыплінарнае спагнанне.

Дысцыплінарная адказнасць

Да абавязанай асобы прымяняюцца меры дысцыплінарнага спагнання прадугледжаныя ПК.

За здзяйсненне дысцыплінарнай правіны наймальнік можа прымяніць да абавязанай асобы любыя меры дысцыплінарнага спагнання, устаноўленыя працоўным заканадаўствам, акрамя звальнення.

Абавязаная асоба не можа быць звольнена з працы да поўнага пакрыцця расходаў па ўтрыманні дзяцей. Працоўны дагавор з абавязанай асобай можа быць скасаваны па падставах, прадугледжаных:

пунктам 1 (акрамя скарачэння колькасці або штату работнікаў), пунктамі 2 і 3, абзацам пятым пункта 7 артыкула 42, пунктамі 1, 2, 5, 6 і 8 артыкула 44 і пунктамі 2 і 4 часткі першай артыкула 47 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь;
пунктам 3 часткі другой артыкула 35 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь - у выпадку дасягнення абавязанай асобай агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту і наяўнасці права на пенсію;
пунктам 4 часткі другой артыкула 35 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь - у выпадку пераводу абавязанай асобы да іншага наймальніка па ўзгадненні з органам па працы, занятасці і сацыяльнай абароне. Пры гэтым аплата працы па новым месцы працы не павінна быць ніжэй за аплату працы на ранейшым месцы працы;
абзацам другім пункта 7 артыкула 42 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь - у выпадку знаходжання абавязанай асобы ў вышуку больш за шэсць месяцаў;
пунктам 7 артыкула 44 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь, у тым ліку ў сувязі з дэпартацыяй, высылкай абавязанай асобы, якая з'яўляецца замежным грамадзянінам або асобай без грамадзянства, з Рэспублікі Беларусь, а таксама ў сувязі з пражываннем абавязанай асобы на тэрыторыі замежнай дзяржавы.

Пры звальненні абавязанай асобы па падставах, прадугледжаных пунктамі 1 і 2, абзацам пятым пункта 7 артыкула 42, пунктамі 2 і 7 артыкула 44, пунктам 2 часткі першай артыкула 47 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь, наймальнік у дзень яе звальнення накіроўвае аб гэтым інфармацыю:

у орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне і орган унутраных спраў (калі абавязаная асоба працавала на падставе судовай пастановы аб працаўладкаванні) для забеспячэння працаўладкавання абавязанай асобы на новае месца працы;
спагнанніку расходаў па ўтрыманні дзяцей (калі абавязаная асоба на дзень звальнення ў добраахвотным парадку кампенсавала такія выдаткі) для звароту ў суд з заявай аб спагнанні з абавязанай асобы расходаў па ўтрыманні дзяцей і яго працаўладкаванні.

Спасылка на нарматыўна прававыя акты